3. Iulii 2024

S. Thomæ, apostoli
festum

Thomas inter Apostolos agnoscitur præcipue ob eius incredulitatem, quæ evanuit coram Christo resuscitato; et sic fidem paschalem Ecclesiæ proclamavit: « Dominus meus et Deus meus! ». Nihil certi scitur de eius vita, præter indicia quæ in Evangelio habentur. Apostolus Indicos populos evangelizasse fertur. A sǽculo VI celebratio translationis eius corporis die 3 iulii Edessæ memoratur.
Communia Apostolorum.

Officium lectionis

Deus, in adiutórium meum inténde.

Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri. Sicut erat. Allelúia.

Omnia supra dicta omittuntur, quando Invitatorium immediate præcedit.

HYMNUS

O sempitérnæ cúriæ

regis suprémi príncipes,

quos ipse Iesus édocens

donávit orbi Apóstolos,

Supérna vos Ierúsalem,

lucérna cuius Agnus est,

gemmas micántes póssidet,

præclára vos fundámina.

Vos et celébrat grátulans

nunc sponsa Christi Ecclésia,

quam sermo vester éxciit,

quam consecrástis sánguine.

Cadéntibus cum sǽculis

iudex Redémptor séderit,

qua laude vos sedébitis,

senátus altæ glóriæ!

Nos ergo vestra iúgiter

prex adiuvándo róboret,

fudístis ut quæ sémina

in grana cæli flóreant.

Ætérna Christo glória,

qui fecit esse núntios

vos Patris, atque Spíritus

replévit almo númine. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 In omnem terram exívit sonus eórum, et in fines orbis terræ verba eórum.

Psalmus 18 (19) A
Laus Domini rerum conditoris
Visitabit nos Oriens ex alto … ad dirigendos pedes nostros in viam pacis (Lc 1, 78. 79).

Cæli enárrant glóriam Dei, *

et ópera mánuum eius annúntiat firmaméntum.

Dies diéi erúctat verbum, *

et nox nocti índicat sciéntiam.

Non sunt loquélæ neque sermónes, *

quorum non intellegántur voces:

in omnem terram exívit sonus eórum *

et in fines orbis terræ verba eórum.

Soli pósuit tabernáculum in eis, †

et ipse tamquam sponsus procédens
de thálamo suo, *

exsultávit ut gigas ad curréndam viam.

A fínibus cælórum egréssio eius †

et occúrsus eius usque ad fines eórum, *

nec est, quod se abscóndat a calóre eius.

Ant. In omnem terram exívit sonus eórum, et in fines orbis terræ verba eórum.

Ant. 2 Annuntiavérunt ópera Dei, et facta eius intellexérunt.

Psalmus 63 (64)
Contra hostes oratio
Maxime Domini passio commendatur in hoc psalmo (S. Augustinus).

Exáudi, Deus,
vocem meam in meditatióne mea; *

a timóre inimíci custódi ánimam meam.

Prótege me a convéntu malignántium, *

a multitúdine operántium iniquitátem.

Qui exacuérunt ut gládium linguas suas, †

intendérunt sagíttas suas, venéfica verba *

ut sagíttent in occúltis immaculátum.

Súbito sagittábunt eum et non timébunt, *

firmavérunt sibi consílium nequam.

Disputavérunt, ut abscónderent láqueos, *

dixérunt: « Quis vidébit eos? ».

Excogitavérunt iníqua, †

perfecérunt excogitáta consília. *

Interióra hóminis et cor eius abýssus.

Et sagittávit illos Deus; †

súbito factæ sunt plagæ eórum, *

et infirmávit eos lingua eórum.

Caput movébunt omnes, qui vidébunt eos, *

et timébit omnis homo;

et annuntiábunt ópera Dei *

et facta eius intéllegent.

Lætábitur iustus in Dómino et sperábit in eo, *

et gloriabúntur omnes recti corde.

Ant. Annuntiavérunt ópera Dei, et facta eius intellexérunt.

Ant. 3 Annuntiavérunt iustítiam eius, et vidérunt omnes pópuli glóriam eius.

Psalmus 96 (97)
Gloria Domini in iudicio
Hic psalmus salutem mundi significat et fidem omnium gentium in ipsum (S. Athanasius).

Dóminus regnávit! Exsúltet terra, *

læténtur ínsulæ multæ.

Nubes et calígo in circúitu eius, *

iustítia et iudícium firmaméntum sedis eius.

Ignis ante ipsum præcédet *

et inflammábit in circúitu inimícos eius.

Illustrárunt fúlgura eius orbem terræ: *

vidit et contrémuit terra.

Montes sicut cera fluxérunt a fácie Dómini, *

a fácie Dómini omnis terra.

Annuntiavérunt cæli iustítiam eius, *

et vidérunt omnes pópuli glóriam eius.

Confundántur omnes, qui adórant sculptília †

et qui gloriántur in simulácris suis. *

Adoráte eum, omnes ángeli eius.

Audívit et lætáta est Sion, †

et exsultavérunt fíliæ Iudæ *

propter iudícia tua, Dómine.

Quóniam tu Dóminus,
Altíssimus super omnem terram, *

nimis exaltátus es super omnes deos.

Qui dilígitis Dóminum, odíte malum; †

custódit ipse ánimas sanctórum suórum, *

de manu peccatóris liberábit eos.

Lux orta est iusto, *

et rectis corde lætítia.

Lætámini, iusti, in Dómino *

et confitémini memóriæ sanctitátis eius.

Ant. Annuntiavérunt iustítiam eius, et vidérunt omnes pópuli glóriam eius.

Narravérunt laudes Dómini et virtútes eius.

Et mirabília eius quæ fecit.

LECTIO PRIOR

De Epístola prima beáti Pauli apóstoli ad Corínthios

4, 1-16

Imitatores simus Apostoli, sicut Apostolus imitator est Christi

Fratres: Sic nos exístimet homo ut minístros Christi et dispensatóres mysteriórum Dei. Hic iam quǽritur inter dispensatóres, ut fidélis quis inveniátur. Mihi autem pro mínimo est, ut a vobis iúdicer aut ab humáno die. Sed neque meípsum iúdico; nihil enim mihi cónscius sum, sed non in hoc iustificátus sum. Qui autem iúdicat me, Dóminus est! Itaque nolíte ante tempus quidquam iudicáre, quoadúsque véniat Dóminus, qui et illuminábit abscóndita tenebrárum et manifestábit consília córdium; et tunc laus erit unicuíque a Deo.

Hæc autem, fratres, transfigurávi in me et Apóllo propter vos, ut in nobis discátis illud: « Ne supra quæ scripta sunt », ne unus pro álio inflémini advérsus álterum. Quis enim te discérnit? Quid autem habes, quod non accepísti? Si autem accepísti, quid gloriáris, quasi non accéperis?

Iam saturáti estis, iam dívites facti estis. Sine nobis regnástis; et útinam regnarétis, ut et nos vobíscum regnarémus. Puto enim, Deus nos apóstolos novíssimos osténdit tamquam morti destinátos, quia spectáculum facti sumus mundo et ángelis et homínibus. Nos stulti propter Christum, vos autem prudéntes in Christo; nos infírmi, vos autem fortes; vos gloriósi, nos autem ignóbiles. Usque in hanc horam et esurímus et sitímus et nudi sumus et cólaphis cædimur et instábiles sumus et laborámus operántes mánibus nostris; maledícti benedícimus, persecutiónem passi sustinémus, blasphemáti obsecrámus; tamquam purgaménta mundi facti sumus, ómnium peripséma, usque adhuc.

Non ut confúndam vos, hæc scribo, sed ut quasi fílios meos caríssimos móneam; nam si decem mília pædagogórum habeátis in Christo, sed non multos patres, nam in Christo Iesu per evangélium ego vos génui. Rogo ergo vos: imitatóres mei estóte!

RESPONSORIUM

Io 15, 15; Mt 13, 11. 16

Iam non dicam vos servos, vos autem dixi amícos, * Quia ómnia quæ audívi a Patre meo, nota feci vobis.

Vobis datum est nosse mystéria regni cælórum; vestri beáti óculi quia vident, et aures quia áudiunt. * Quia.

LECTIO ALTERA

Ex Homilíis sancti Gregórii Magni papæ in Evangélia

(Hom. 26, 7-9: PL 76, 1201-1202)

Dominus meus et Deus meus

Thomas autem unus ex duódecim, qui dícitur Dídymus, non erat cum eis quando venit Iesus. Iste unus discípulus défuit, revérsus quod gestum est audívit, audíta crédere rénuit. Venit íterum Dóminus, et non credénti discípulo latus palpándum prǽbuit, manus osténdit, et, osténsa suórum cicatríce vúlnerum, infidelitátis illíus vulnus sanávit. Quid, fratres caríssimi, quid inter hæc animadvértitis? Numquid casu gestum créditis, ut eléctus ille discípulus tunc deésset, post autem véniens audíret, áudiens dubitáret, dúbitans palpáret, palpans créderet?

Non hoc casu, sed divína dispensatióne gestum est. Egit namque miro modo supérna cleméntia ut discípulus ille dúbitans, dum in magístro suo vúlnera palpáret carnis, in nobis vúlnera sanáret infidelitátis. Plus enim nobis Thomæ infidélitas ad fidem quam fides credéntium discipulórum prófuit, quia dum ille ad fidem palpándo redúcitur, nostra mens, omni dubitatióne postpósita, in fide solidátur. Nam ita factus est discípulus dúbitans et palpans, testis veræ resurrectiónis.

Palpávit autem, et exclamávit: Dóminus meus et Deus meus. Dicit ei Iesus: Quia vidísti me, Thoma, credidísti. Cum Paulus apóstolus dicat: Est autem fides sperandárum substántia rerum, arguméntum non apparéntium, profécto liquet quia fides illárum rerum arguméntum est quæ apparére non possunt. Quæ étenim appárent iam fidem non habent, sed agnitiónem. Dum ergo vidit Thomas, dum palpávit, cur ei dícitur: Quia vidísti me, credidísti? Sed áliud vidit, áliud crédidit. A mortáli quippe hómine divínitas vidéri non pótuit. Hóminem ergo vidit, et Deum conféssus est, dicens: Dóminus meus et Deus meus. Vidéndo ergo crédidit, qui considerándo verum hóminem, hunc Deum, quem vidére non póterat, exclamávit.

Lætíficat valde quod séquitur: Beáti qui non vidérunt et credidérunt. In qua nimírum senténtia nos speciáliter signáti sumus, qui eum quem carne non vídimus, mente retinémus. Nos signáti sumus, sed si fidem nostram opéribus séquimur. Ille étenim vere credit, qui exércet operándo quod credit. Quo contra de his qui fidem nómine tenus rétinent Paulus dicit: Confiténtur se nosse Deum, factis autem negant. Hinc Iacóbus ait: Fides sine opéribus mórtua est.

RESPONSORIUM

1 Io 1, 2. 1. 3a

Vita appáruit et vídimus et testámur et annuntiámus vobis * Vitam ætérnam, quæ erat coram Patre, et appáruit nobis.

Quod vídimus óculis nostris et manus nostræ contrectavérunt de verbo vitæ, quod vídimus et audívimus annuntiámus et vobis. * Vitam.

CANTICA

Ant. Gaudéte et exsultáte, quia nómina vestra scripta sunt in cælis, dicit Dóminus, allelúia.

Canticum I
Fœdus Domini cum ministris suis

Is 61, 6-9

Idoneos nos fecit Deus ministros Novi Testamenti (2 Cor 3, 6).

Vos autem Sacerdótes Dómini vocabímini, *

Minístri Dei nostri dicétur vobis;

fortitúdinem géntium comedétis *

et in glória eárum superbiétis.

Pro confusióne eórum dúplici et ignomínia *

laudábunt partem suam;

proptérea in terra sua duplícia possidébunt, *

lætítia sempitérna erit eis.

Quia ego Dóminus díligens iudícium, *

ódio habens rapínam et iniquitátem;

et dabo opus eórum in veritáte *

et fœdus perpétuum fériam eis.

Et sciétur in géntibus semen eórum,

et germen eórum in médio populórum;

omnes, qui víderint eos, cognóscent illos, *

quia isti sunt semen, cui benedíxit Dóminus.

Canticum II
Futura gloria iustorum

Sap 3, 7-9

Iusti fulgebunt sicut sol in regno Patris eorum (Mt 13, 43).

Iusti in témpore visitatiónis illórum fulgébunt *

et tamquam scintíllæ
in arundinéto discúrrent;

iudicábunt natiónes et dominabúntur pópulis, *

et regnábit Dóminus illórum in perpétuum.

Qui confídunt in illo, intéllegent veritátem, *

et fidéles in dilectióne acquiéscent illi,

quóniam grátia et misericórdia
est sanctis eius *

et visitátio eléctis eius.

Canticum III
Deus dux populi sui ad salutem

Sap 10, 17-21

Qui vicerunt bestiam cantant canticum Moysis servi Dei et canticum Agni (Ap 15, 2. 3).

Réddidit Deus sanctis mercédem labórum suórum *

et dedúxit illos in via mirábili

et fuit illis in velaménto diéi *

et in luce stellárum per noctem.

Tránstulit illos per mare Rubrum *

et transvéxit illos per aquam nímiam;

inimícos autem illórum demérsit *

et ab altitúdine abýssi edúxit illos.

Ideo iusti tulérunt spólia impiórum †

et decantavérunt, Dómine,
nomen sanctum tuum *

et victrícem manum tuam laudavérunt
unanímiter,

quóniam sapiéntia apéruit os mutórum *

et linguas infántium fecit disértas.

Ant. Gaudéte et exsultáte, quia nómina vestra scripta sunt in cælis, dicit Dóminus, allelúia.

EVANGELIUM

Evangelium de Communi pastorum, vel ad libitum de Missa feriæ VI hebdomadæ II per annum: Mc 3, 13-19.

HYMNUS

Te Deum laudámus: *

te Dóminum confitémur.

Te ætérnum Patrem, *

omnis terra venerátur.

Tibi omnes ángeli, *

tibi cæli et univérsæ potestátes:

tibi chérubim et séraphim *

incessábili voce proclámant:

Sanctus, * Sanctus, * Sanctus *

Dóminus Deus Sábaoth.

Pleni sunt cæli et terra *

maiestátis glóriæ tuæ.

Te gloriósus *

Apostolórum chorus,

te prophetárum *

laudábilis númerus,

te mártyrum candidátus *

laudat exércitus.

Te per orbem terrárum *

sancta confitétur Ecclésia,

Patrem *

imménsæ maiestátis;

venerándum tuum verum *

et únicum Fílium;

Sanctum quoque *

Paráclitum Spíritum.

Tu rex glóriæ, *

Christe.

Tu Patris *

sempitérnus es Fílius.

Tu, ad liberándum susceptúrus hóminem, *

non horruísti Vírginis úterum.

Tu, devícto mortis acúleo, *

aperuísti credéntibus regna cælórum.

Tu ad déxteram Dei sedes, *

in glória Patris.

Iudex créderis *

esse ventúrus.

Te ergo quǽsumus, tuis fámulis súbveni, *

quos pretióso sánguine redemísti.

Ætérna fac cum sanctis tuis *

in glória numerári.

Hæc ultima pars hymni ad libitum omitti potest.

Salvum fac pópulum tuum, Dómine, *

et bénedic hereditáti tuæ.

Et rege eos, *

et extólle illos usque in ætérnum.

Per síngulos dies *

benedícimus te;

et laudámus nomen tuum in sǽculum, *

et in sǽculum sǽculi.

Dignáre, Dómine, die isto *

sine peccáto nos custodíre.

Miserére nostri, Dómine, *

miserére nostri.

Fiat misericórdia tua, Dómine, super nos, *

quemádmodum sperávimus in te.

In te, Dómine, sperávi: *

non confúndar in ætérnum.

ORATIO

Orémus.

Da nobis, omnípotens Deus, beáti Thomæ apóstoli festivitáte gloriári, ut eius semper et patrocíniis sublevémur, et vitam credéntes habeámus in nómine eius, quem ipse Dóminum agnóvit, Iesum Christum Fílium tuum. Qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

Amen.

Text © LIBRERIA EDITRICE VATICANA.

© 1999-2023 J. Vidéky